Wat speelde er?
Op het Hessingterrein in De Bilt waren plannen van projectontwikkelaar Verwelius om 41 kavels (woningen en tuinen) te realiseren in het Natuurnetwerk Nederland (NNN) en buiten de zogeheten rode contour. De rode contour (ook wel een rode lijn) geeft het gebied aan waar gebouwd mag worden. Bouwen buiten de rode contour is juridisch alleen toegestaan bij hoge uitzondering. En alleen met een natuurontheffing en een onderbouwing waaruit blijkt dat er geen minder schadelijke alternatieven zijn.
De provincie vond deze onderbouwing onvoldoende en verleende geen ontheffing. De rechtbank Midden-Nederland bevestigt dat oordeel nu: bouwen in het NNN mag niet zonder zwaarwegende motieven. Die ontbraken in dit geval.
Alternatieven onvoldoende onderzocht
De rechter stelde dat het oude plan niet voldeed aan de verplichting om alternatieven te onderzoeken. Denk aan minder woningen, een andere inrichting of aanpassingen in omvang. Juist deze alternatieven hadden nadrukkelijk moeten worden bekeken. In het oude plan gebeurde dat niet.
Een alternatief ís er inmiddels wel: op 4 juli 2024 heeft de gemeenteraad een aangepast bestemmingsplan vastgesteld. Inclusief een zuidelijke buffer van 40 meter richting het Reeënbosje. Dit plan laat nog steeds ruimte voor 24 woningen - van de totaal 127 - buiten de rode contour, maar beschermt het kwetsbare natuurgebied beter. Deze oplossing is op initiatief van GroenLinks tot stand gekomen.
GroenLinks: blij met het oordeel en het vastgestelde plan
GroenLinks De Bilt heeft zich steeds verzet tegen grootschalige woningbouw buiten de rode contour op deze locatie. De uitspraak van de rechter bevestigt dat natuur juridisch beschermd is, en dat gemeenten en ontwikkelaars niet zomaar buiten de lijntjes mogen kleuren.
Wij zijn blij dat het aangepaste plan met bufferzone, mede dankzij onze inzet, inmiddels is vastgesteld. Het biedt ruimte voor woningen én voor natuur. Dat is een evenwichtige uitkomst – ecologisch, landschappelijk en juridisch.
Hoe nu verder?
Oud-raadslid Yvo Kok-Palma: "De uitspraak betekent dat het oude plan van tafel is. Mocht de ontwikkelaar toch opnieuw buiten de rode contour willen bouwen, dan zal daarvoor een nieuwe ontheffing van de provincie nodig zijn. Daarbij moet streng worden gemotiveerd waarom natuur wordt aangetast, en waarom alternatieven niet zouden volstaan. Die lat ligt - terecht - hoog. Mijn verwachting is dat het alternatieve bestemmingsplan gewoon standhoudt bij de Raad van State (einde 2025 op z'n vroegst), omdat het ecologisch, landschappelijk én juridisch in balans is. Maar alertheid blijft geboden. Deze rechterlijke uitspraak geeft in elk geval een krachtig precedent: bouwen in de natuur mag niet zomaar."
