Column van Marijn Peperkamp over het risico dat de energietransitie het gat tussen arm en rijk groter zal gaan maken. Marijn is kandidaat nr. 3 voor de gemeenteraadsverkiezingen 2018.
"Een energiezuinig huis was wat we ruim drie jaar geleden zochten toen we naar De Bilt wilden verhuizen. We eindigden in een sfeervol hoekhuis, gebouwd in de jaren dertig, met energielabel D. Niet bepaald energiezuinig dus. Er was in de loop van de jaren wel wat gedaan, de meeste ramen hadden dubbelglas en de gevel was geïsoleerd. Maar daarmee hield het ook wel op.
Door onze kleine zolder slim te isoleren – je kunt er bijna niet staan maar het moest wel een slaapkamer worden -, door vloerisolatie en met zonnepanelen, lukte het ons om het huis naar een B-label te krijgen. Subsidie krijg je daar in deze gemeente niet voor, maar toch geniet je als eigenaar van een koopwoning allerlei voordelen. Wij konden de energiebesparende maatregelen financieren uit onze hypotheek, waarvan we de rente af kunnen trekken. Wij hadden ook nog eens een duurzame hypotheek, dus een beter label betekende lagere hypotheekrente. De BTW op de zonnepanelen kregen we terug van de Belastingdienst. En onze energierekening is nog niet de helft van wat hij voorheen was!
Toen hoorde ik van een kennis die in een huurflat in de buurt van de Planetenbaan woonde, over haar woonlasten. Door een verouderde elektrische boiler die al hun water verwarmde, was hun maandelijkse energierekening drie keer zo hoog als die van ons. Terwijl ze in een flat woonde, met aan alle kanten buren. Aan de boiler zat ze vast met een huurcontract dat voorlopig nog niet afliep. Deze kennis is inmiddels verhuisd, maar mijn verontwaardiging was gewekt. Natuurlijk wist ik dat het een stuk makkelijker is om je huis te isoleren als het jouw huis is en dat ruimte in je hypotheek helpt om zonnepanelen op je dak te leggen, maar nu had dit verschil een gezicht gekregen.
Het betalen van de energierekening wordt voor een steeds grotere groep huishoudens een probleem, las ik in een rapport over ‘energiearmoede’ toen ik me er verder in verdiepte. Officieel is sprake van energiearmoede als een gezin meer dan 10 procent van het inkomen uitgeeft aan energie. Een nog grotere groep zit hier tegen aan. Volgens het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN), die dit onderzoek publiceerde, geven 2,6 miljoen huishoudens met een laag inkomen bijna 9 procent van hun huishoudbudget uit aan energie. Dat is bijna één derde van alle huishoudens in Nederland!
Duurzame energie wordt in Nederland deels gefinancierd via een opslag op je energierekening, de Opslag Duurzame Energie. Het principe daarvan is simpel. Hoe meer energie (gas en elektra) je verbruikt, hoe meer opslag je betaalt. Een gemiddeld huishouden betaalde in 2017 62 euro voor de Opslag Duurzame Energie. Al onder het vorige kabinet Rutte II is berekend dat dit op gaat lopen tot 227 euro in 2023. Daar zitten huishoudens bij zoals die van ons, die veel minder energie gebruiken dan gemiddeld, maar ook de energierekeningen van mensen die ongewild in slecht geïsoleerde woningen wonen, gaskachels hebben of gedateerde elektrische boilers, en die dus meer betalen.
Als het aan Rutte III ligt, worden de plannen voor CO2 opslag ook betaald uit deze opslag. Zolang de energietransitie vooral iets is voor de midden- en hogere inkomens, die minder energie gebruiken en dus minder opslag betalen, zullen de kosten van de klimaatambities van Rutte III steeds meer op de zwakste schouders gaan drukken. Een energietransitie die het gat tussen arm en rijk groter zal maken.
GroenLinks heeft zich in De Bilt hard gemaakt voor de energietransitie, dat heeft geleid tot het Bilts Energieakkoord. Daar ben ik supertrots op. De komende vier jaar wil ik nog een stap verder gaan. We gaan ons ervoor inzetten dat ook mensen met een lager inkomen steun krijgen bij het terugbrengen van hun energiegebruik en het investeren in eigen energieopwekking. In het Bilts Energieakkoord wordt al samengewerkt met woningbouwverening SSW. Maar de gemeente kan meer doen; bijvoorbeeld met energiemaatschappijen aan de slag voor alternatieve voor elektrische boilers of het verstrekken van voordelige duurzaamheidsleningen zodat mensen hun woning kunnen verduurzamen.
Voor een eerlijke energietransitie."